Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện. Đoàn bao gồm ...

Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là đội dự bị tin cậy của Đảng Cộng sản Việt Nam, là lực lượng xung kích cách mạng, là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, đại diện chăm lo và bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của tuổi trẻ; phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh; là lực lượng nòng cốt chính trị trong phong trào thanh niên và trong các tổ chức thanh niên Việt Nam. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là thành viên của hệ thống chính trị, hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và Pháp luật của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đoàn kết, phát triển quan hệ hữu nghị, hợp tác bình đẳng với các tổ chức thanh niên tiến bộ, thanh niên và nhân dân các nước trong cộng đồng quốc tế phấn đấu vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội, vì tương lai và hạnh phúc của tuổi trẻ.

Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ. Hệ thống tổ chức của Đoàn gồm 4 cấp: cấp Trung ương; cấp tỉnh; cấp huyện; cấp cơ sở (gồm Đoàn cơ sở và chi đoàn cơ sở).

Đoàn TNCS Hồ Chí Minh được thành lập ngày 26/3/1931, đến nay đã trải qua 10 kỳ Đại hội đại biểu toàn quốc. Bài hát chính thức của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là “Thanh niên làm theo lời Bác”, nhạc và lời: Hoàng Hòa. Cờ Đoàn nền đỏ; hình chữ nhật, chiều rộng bằng hai phần ba chiều dài; ở giữa có hình huy hiệu Đoàn; đường kính huy hiệu bằng hai phần năm chiều rộng cờ. Huy hiệu Đoàn có hình tròn, trên nền sọc xanh lá và trắng là hình ảnh một cánh tay nắm chắc lá cờ Tổ quốc đi lên; chạy xung quanh hình tròn lớn là dòng chữ “ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH”; Huy hiệu có 4 màu: Xanh lá, đỏ cờ, vàng, trắng (không màu); Huy hiệu biểu thị sức mạnh, ý chí của thanh niên Việt Nam, tính xung kích của tuổi trẻ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Hiện nay, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh có khoảng 7,03 triệu đoàn viên.

Được xây dựng, rèn luyện và trưởng thành qua các thời kỳ đấu tranh cách mạng, Đoàn đã tập hợp đông đảo thanh niên phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng, cống hiến xuất sắc cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bước vào thời kỳ mới, Đoàn tiếp tục phát huy những truyền thống quý báu của dân tộc và bản chất tốt đẹp của mình, xây dựng lớp thanh niên giàu lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, có bản lĩnh chính trị, ý thức chấp hành pháp luật, đạo đức cách mạng và lối sống đẹp, có ước mơ, hoài bão, khát vọng đưa đất nước vươn lên, có tri thức, sức khoẻ, kỹ năng xã hội, năng lực chuyên môn, làm chủ khoa học công nghệ hiện đại. Tiếp tục nâng cao chất lượng tổ chức Đoàn, mở rộng mặt trận đoàn kết tập hợp thanh niên; phát huy vai trò xung kích cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện thắng lợi công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, góp phần đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020 với 2 phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ là “Xung kích, tình nguyện phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc” và “Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp” cùng 10 chương trình, đề án lớn đã được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X Đoàn TNCS Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2012 - 2017 thông qua.

 

ĐIỀU LỆ ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH
(Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X Đoàn TNCS Hồ Chí Minh thông qua ngày 12/12/2012)

CỜ ĐOÀN

- Nền đỏ                  
- Hình chữ nhật, chiều rộng bằng hai phần ba (2/3) chiều dài.                  
- Ở giữa có hình huy hiệu Đoàn.                  
- Đường kính huy hiệu bằng hai phần năm (2/5) chiều rộng cờ.   

 HUY HIỆU ĐOÀN

 

Người họa sĩ vẽ chiếc Huy hiệu Đoàn
Họa sĩ Huỳnh Văn Thuận – một trong những hội viên đầu tiên của Hội mỹ thuật Việt Nam- vẫn cần mẫn và say mê làm việc. Ít ai biết được chính ông là tác giả của chiếc huy hiệu Đoàn lấp lánh trên ngực mỗi bạn trẻ.... Ngày ấy, nhân dịp Đại hội Thanh niên ở Việt Bắc (năm 1951) cán bộ Trung ương Đoàn các cấp muốn đoàn viên có một chiếc huy hiệu có biểu trưng riêng. Họa sĩ Huỳnh Văn Thuận năm đó 31 tuổi là trưởng phòng hội họa Trung ương Đoàn được giao nhiệm vụ cùng họa sĩ Tôn Đức Lượng sáng tác một số mẫu.

Họa sĩ Huỳnh Văn Thuận. Ảnh nguồn Internet.

Nhớ lại ngày sáng tác đó họa sĩ Huỳnh Văn Thuận vẫn không khỏi bồi hồi xúc động. “Lúc ấy, tôi chỉ nghĩ một điều rất đơn giản và tâm huyết rằng lớp thanh niên đặc biệt là đoàn viên là những người tiên phong đi đầu cầm lá cờ đỏ sao vàng tiến lên dưới sự lãnh đạo vẻ vang của Đảng, của Đoàn . Học tập  lao động và chiến đấu vì tổ quốc thân yêu. Từ ý tưởng ấy tôi chọn bàn tay cầm ngọn cờ phần phật tung bay trong tư thế sẵn sàng tiến bước”.
Thật vinh dự và thiêng liêng, sau khi phác thảo xong mẫu huy hiệu, mẫu của họa sĩ Huỳnh Văn Thuận đã được Bác Hồ chọn chính thức là chiếc huy hiệu của Đoàn.

80 năm qua Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã trưởng thành và phát triển. Mặc dù từng giai đoạn với những nhiệm vụ lịch sử chính trị và tên gọi khác nhau nhưng chiếc huy hiệu đoàn vẫn giữ nguyên biểu trưng biết bao thế hệ thanh niên Việt.

 BÀI CA CHÍNH THỨC  CỦA ĐOÀN THANH NIÊN LÀM THEO LỜI BÁC
Nhạc và lời: Hoàng Hoà
Kết liên lại Thanh niên chúng ta cùng nhau đi lên,
Giơ nắm tay thề, gìn giữ hoà bình độc lập tự do.
Kết liên lại Thanh niên chúng ta cùng quyết tiến bước,
Đánh tan quân thù, xây đắp cuộc đời hạnh phúc ấm no.
Đi lên Thanh niên chớ ngại ngần chi,Đi lên Thanh niên làm theo lời Bác

“Không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền, Đào núi và lấp biển, quyết chí ắt làm nên”.

Nhạc sĩ Hoàng Hoà và bài hát “Thanh niên làm theo lời Bác”

Một ngày đầu tháng 3 này, tôi tìm đến nhà nhạc sĩ Hoàng Hòa ở số 3 phố Hồ Xuân Hương (khu tập thể Trung ương Đoàn, Hà Nội). Cậu bé có tên Cao Hy Vọng mới ngày nào học ở Trường Bến Củi, thành phố Nam Định, nay đã thành ông lão 82 tuổi, tuy đầu óc vẫn minh mẫn nhưng chỉ nằm một chỗ, con cháu chăm sóc.

Một ngày đầu tháng 3 này, tôi tìm đến nhà nhạc sĩ Hoàng Hòa ở số 3 phố Hồ Xuân Hương (khu tập thể Trung ương Đoàn, Hà Nội). Cậu bé có tên Cao Hy Vọng mới ngày nào học ở Trường Bến Củi, thành phố Nam Định, nay đã thành ông lão 82 tuổi, tuy đầu óc vẫn minh mẫn nhưng chỉ nằm một chỗ, con cháu chăm sóc. Ông sinh ở Nam Định, 16 tuổi đã tham gia hoạt động Thanh niên cứu quốc ở tỉnh Thái Bình, rồi tỉnh Hưng Yên.

Sau khi được đi học tập ở nước Nga, ông về công tác tại Trung ương Đoàn và sau đó làm Bí thư Thành đoàn Hải Phòng. Trước khi về hưu (1990) ông là Trưởng ban Trường học của Trung ương Đoàn, đồng thời là Thư ký Hội Liên hiệp sinh viên Việt Nam. Đôi dòng lý lịch trích ngang ngắn gọn ấy chứa đựng cả quá trình hết sức sôi nổi vì tuổi xuân, cùng tuổi xuân mà ông phấn đấu.

Khi trò chuyện, ông rất ít nói về mình, dành thì giờ nói nhiều về bè bạn. Có một đôi vợ chồng là bạn rất thân của ông (chồng tên là Hoàng Dương, vợ tên là Nguyễn Thị Hòa) cùng hoạt động với ông nhưng chẳng may cả hai đều hy sinh trong vùng địch hậu. Nhớ đến đôi vợ chồng vừa tình nghĩa, vừa ân nhân ấy, Cao Hy Vọng đã đặt lại tên cho mình là Hoàng Hòa. Và cả hai người em của ông cũng đều đặt tên là Hoàng Hà (Cao Minh) và Hoàng Long (Cao Tiến).

 

Sau khi xem Báo Cứu quốc, ông thấy có bài nói của Bác Hồ với đơn vị Thanh niên xung phong, Phân đội 312 bảo đảm giao thông ở Việt Bắc ngày 20-3-1951 tại bản Nà Tu (nay là xã Cẩm Giàng, huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Cạn). Bác Hồ có đọc mấy câu thơ tặng các chàng trai, cô gái đang ngày đêm mở đường, bảo vệ cầu cho tiền tuyến trên Quốc lộ số 3:

Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên!

Ông ấp ủ ý định trong nhiều tháng. Ông lục lại kiến thức âm nhạc mà thầy giáo nhạc sĩ Phạm Ngữ đã truyền cho mình “mấy ngón”. Với chiếc kèn Ác-mô-ni-ca, ông đã tìm được những nốt nhạc phù hợp và phát triển thêm trên cơ sở những câu thơ ấy của Bác Hồ. Bài hát được viết và hoàn thành vào cuối năm 1952, đầu năm 1953 với tên gọi đầu tiên là “Thanh Niên xung phong làm theo lời Bác”.

Kết đoàn lại thanh niên chúng ta cùng nhau đi lên
Giơ nắm tay thề gìn giữ hòa bình độc lập tự do
Kết đoàn lại thanh niên chúng ta cùng quyết tiến bước
Đánh tan quân thù, xây đắp cuộc đời hạnh phúc ấm no!

Tháng 7-1954, tại hội nghị cán bộ Đoàn toàn quốc, bài hát này được phổ biến cho các đại biểu. Nhiều người đã góp ý và thống nhất đổi chữ “kết đoàn lại” thành “kết liên lại” cho phù hợp với nốt nhạc và để dễ hát, đồng thời sửa luôn tên bài là “Thanh niên làm theo lời Bác” cho gọn và ai cũng hát được. Liên tục những năm tháng sau đó, thanh niên cả nước đều hát “Thanh niên làm theo lời Bác” của Hoàng Hòa. Buổi phát thanh Thanh Niên của Đài TNVN cũng chọn làm nhạc hiệu. Năm 1992, Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ 6 và năm 1997 Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ 7 đều thống nhất và khẳng định bài hát này là bài ca chính thức của Đoàn. Thế là bài hát đã đi cùng năm tháng với các thế hệ thanh niên suốt 58 năm qua.

(Bài viết "Nhạc sĩ Hoàng Hoà và bài hát “Thanh niên làm theo lời Bác” của tác giả Nhạc sĩ Dân Huyền viết nhân dịp kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Đoàn 26-3 đã được đăng trên báo điện tử Quân đội nhân dân - qdnd.vn)

---

---